Dominantie en dominantie agressie zijn termen die vaak worden gebruikt om het gedrag van honden te beschrijven, maar ze hebben verschillende betekenissen en kunnen soms verkeerd begrepen worden.
Het concept van dominantie is complex en kan in verschillende contexten worden toegepast. In sociale interacties tussen mensen kan iemand als dominant worden beschouwd wanneer ze een leidende rol innemen of controle uitoefenen over een bepaalde situatie. Dominantie wordt vaak geassocieerd met bepaalde kenmerken, zoals vastberadenheid, zelfverzekerdheid en assertiviteit. Mensen die deze eigenschappen bezitten en ze op een positieve manier gebruiken, worden vaak als dominant gezien. Toch zijn dit helemaal geen verkeerde eigenschappen. Wanneer je als baasje vastberaden bent om je hond te helpen in alle omstandigheden, zelfverzekerd bent en assertief ben je voor honden juist een stabiele factor die bescherming kan bieden in moeilijke of spannende situaties.
In roedels honden heb je ook honden die stabiel blijven in tijden van stress, zelfverzekerd zijn en assertief. Dit geeft de roedel stabiliteit en voor angstige honden geeft dit juist de ruimte om zich veilig te kunnen voelen en vorderingen te maken. Maar bij honden wordt dominantie al snel geassocieerd met het innemen van een hogere rangorde of positie binnen de groep. Er zijn op basis van deze gedachte ook nog steeds hondentrainers en hondenscholen waarbij je leert om een sterke leider te zijn die van zijn hond meer een slaafse volgeling maakt dan een vriend, metgezel en familielid. Hoe zit dit dan?
Dominantie kan variëren van mild tot agressief gedrag, afhankelijk van hoe het wordt uitgedrukt en hoe het wordt ontvangen door anderen. Als wij honden bezien als dominant associeren wij dit vaak met het onderdrukken van een hond die maar de baas wil zijn. Maar niets is minder waar.
Een goede leider staat voor samenwerking, veiligheid, sturing en respect voor anderen en het vermogen om effectief te communiceren met de andere leden.
Een leider geeft rust, stabiliteit. Je zult ook merken als honden een baasje hebben die dit uitstraalt en vanuit deze gedachte werkt met de honden, dat de roedel honden onderling ook rust en kalmte uitstralen en de roedel een fijne omgeving is. Dat er geen teven gevechten zijn of wat voor horror verhalen we af en toe ook lezen. Het gaat om verbinding en connectie tussen ons als baasjes met onze honden.
Maar wanneer dit ontbreekt, de rust, sturing en het baasje niet het juiste voorbeeld geeft, zou het kunnen dat onze honden dominantieagressie ervaren van hun gezin. Dat is een ander verhaal. Bij dominantieagressie onderdruk je anderen om hen te laten doen wat jij wilt. Straffen van de honden valt onder dominantieagressie. Hoe zit dat? Honden straffen niet in een roedel. Honden bewaken grenzen en geven hun grenzen aan. Een teefje zet haar pup niet voor 5 minuten op de trap, gebruikt geen harde woorden of een schreeuwende stem. Maar leert grenzen.
Regels, grenzen en begrenzen is wat een moederhond doet. Wanneer wij straffen in plaats van begrenzen, kan je hond ook echt wel perfect luisteren, uit loyaliteit en angst. Want onze honden vergeven ons keer op keer op keer als we fouten maken, als ze ons niet begrijpen en ze zullen altijd, echt altijd hun best doen om er het beste van te maken.
Wat is dominantie dan? Dominantie is op zich niet verkeerd, we hebben er alleen een hele ander beeld van en daardoor een andere betekenis aangehangen. Eigenijk ben je al dominant als je de leiding neemt. Als je beslissingen neemt, je stelt je dan dominanter op ten op zichtte van de ander. Dat betekent niet dat je geen rekening kunt houden met de gevoelens of emoties van anderen, het is daadkracht. Hoe zit dan met leiding geven? Als 2 mensen dansen en de ene leidt, is het toch nog steeds de bedoeling dat je plezier hebt samen? Alleen 1 iemand vertelt wat je wanneer doet, is de ander daardoor onderdrukt? Nee, toch, dan zouden er toch geen mensen meer voor de lol op dansles gaan? Toch geeft iemand leiding en is dan dus dominant in het nemen van beslissingen. De danspartner moet de leidende partner vertrouwen, zo erg dat ze op hogere niveau’s ook allerlei spannende liften en capriolen uithalen. Dat kan alleen als de partner zich veilig voelt.
Maar het beeld wat wij hebben van dominantie neigt meer naar dominantie agressie. De hond wil hogerop komen, wat een onzin! De baas moet de hond onderdrukken, ook onzin, dat is agressie. Daarbij hoef je de hond nog niet met een vinger aan te raken, maar agressie valt er onder dat je alleen rekening houdt met jezelf, jouw belangen en jouw ideeën. Ik denk dat we die tijd al lang voorbij zijn! Maar soms ook weer doorslaan naar de andere kant. Je hond heeft gewoon sturing, leiding, begrenzing, bescherming en liefde nodig! Heel zwart wit gezien is dominantie ook de leiding nemen, bescherming geven, beslissingen maken. Als je hond dit een keer voor jou doet, is dat niet erg, hij helpt je waar wij te kort schieten, dat heet samenwerken. Ik hoop dat je een beetje een beeld hebt gekregen van de verkeerde ideeën die achter dominantie schuilen maar ook wat het echt is. Trouwens tijdens een consult gebruik is het woord nooit hoor, dat is door de verkeerde ideeën die achter de woorden dominantie en leider zitten 🙂
Als je hond regelmatig de leiding neemt, beslissingen maakt die jij volgt, leer dan om een betere danspartner te worden. Spijker een beetje bij aan je eigen leiding, bescherming en begrenzing, maar wel vanuit liefde voor je hond!